Plastik jest bez wątpienia jednym z najbardziej uniwersalnych i praktycznych materiałów wynalezionych przez człowieka. Niestety jego wykorzystanie niesie ze sobą również konsekwencje, także dla ludzkiego zdrowia. Jednym z największych zagrożeń okazują się ftalany.
Plastikowe opakowanie zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci?
Stosunkowo niedawno naukowcy odkryli drobinki mikroplastiku w najbardziej niedostępnych miejscach na Ziemi, w tym lodach Arktyki. Alarmujące zjawisko nie jest niestety jedynym niepokojącym sygnałem. Wcześniej powiązano wpływ temperatury i promieniowania UV na wydzielanie się z plastiku potencjalnie niebezpiecznych dla ludzkiego zdrowia substancji. Badania prowadzone w USA dowodzą, że to nie jedyne zagrożenia jakie płyną z coraz powszechniejszej obecności tworzyw sztucznych w naszym otoczeniu.
O ile do tej pory dość dobrze udało się udokumentować negatywny wpływ plastikowych odpadów na środowisko, o tyle nasza wiedza na temat jego wpływu na ludzkie zdrowie w dalszym ciągu jest niepełna. Co gorsza dotychczasowe ustalenia nie napawają optymizmem. W czasie analiz prowadzonych w Stanach Zjednoczonych z działaniem szkodliwych związków zawartych w tworzywach sztucznych powiązano przedwczesną śmierć prawie 100 tys. osób rocznie, zaś długotrwałe straty finansowe z tego tytułu oszacowano na kilkadziesiąt miliardów dolarów. Co istotne nie mówimy tutaj o najtańszych wyrobach z Chin, powstających bez jakiejkolwiek kontroli jakości. Negatywnie na zdrowie mogą wpływać nawet… plastikowe opakowania przeznaczone do kontaktu z żywnością. Z jakiego powodu tworzywa sztuczne mogą być tak niebezpieczne? Zgodnie z uzyskanymi wynikami za taki stan rzeczy odpowiadają ftalany.
PRZECZYTAJ TEŻ: Czy kwas fosforowy jest szkodliwy?
Dlaczego ftalany są tak szkodliwe?
Ftalany to sole i estry kwasu ftalowego. Są szeroko wykorzystywane w przemyśle jako plastyfikatory oraz m.in. do produkcji farb, klejów i lakierów. Badania wykazały szkodliwe działanie tych substancji chemicznych w wielu obszarach ludzkiego zdrowia. Ftalany negatywnie wpływają na rozwój narządów płciowych u chłopców, zaś u dorosłych mężczyzn hamują produkcję plemników. Odpowiadają też za zaburzenia gospodarki hormonalnej organizmu (m.in. obniżając poziom testosteronu), problemy neurologiczne oraz nieprawidłowe działanie układu immunologicznego. Część badań dowodzi też ich związku z chorobami układu oddechowego (przede wszystkim rozwój astmy), otyłością oraz zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób nowotworowych.
Na negatywne skutki najbardziej narażone są dzieci, które mają nawyk wkładania palców do ust. W ten sposób osadzające się na skórze cząsteczki z wcześniej dotykanych przedmiotów trafiają do organizmu. Z tego względu warto od najmłodszych lat uczyć dzieci podstawowych zasad higieny oraz zwracać szczególną uwagę na materiały z jakich wykonane są zabawki, które trafiają w ręce najmłodszych
Czy da się ograniczyć ryzyko?
Najprostszym sposobem na zmniejszenie ryzyka szkodliwego działania ftalanów jest unikanie lub maksymalne ograniczanie kontaktu z przedmiotami, które je zawierają. Szczególnie istotne jest unikanie posiłków pakowanych w folie oraz podgrzewania jedzenia w plastikowych pojemnikach. Wszelkie kuchenne przedmioty powinniśmy też myć ręcznie – korzystanie ze zmywarki (w związku z wysoką temperaturą wody) może również sprzyjać wytrącaniu się szkodliwych substancji. Należy też z rozwagą podchodzić do zakupu perfum i dezodorantów, które mogą w swoim składzie zawierać tę szkodliwą substancję. Powinniśmy też unikać odświeżaczy do powietrza (można je zastąpić np. naturalnymi olejkami umieszczanymi na podgrzewaczach), a nawet niektórych ręczników papierowych.
